Arača – crkva u Banatu puna istorije sa kojom povezuju i Atilu

Arača, lokalitet sa ostacima impozantne srednjovekovne romaničke crkve koja više od sedam vekova beleži istoriju Banata, kapriciozno je odolela svim nedaćama prohujalih vremena.

Foto:Shutterstock

I tako Arača stoji i dan danas, nadomak moćne reke Tise, kao glavne srčane aorte Vojvodine, i predstavlja jedinstven spomenik kulture takvog tipa u celoj zemlji.

Ovaj romanički hram sa gotskim zvonikom se nalazi između Novog Bečeja i Novog Miloševa, tačnije na nekih 12km od Novog Bečeja.

Nemojte da vas zavara tipični ravničarski pejzaž i osećaj da ste stigli usred ničega.

Jeste da je Arača okružena njivama i ogromnim prostranstvom ravnice, ali nakon uživanja u lepotama crkve, ovaj kraj itekako ima šta da Vam ponudi. Između ostalog, ovo je idealno mesto za piknik i jednodnevni izlet.

Naime, u samoj blizini atrakcije je selo Torda u kojem se nalazi i "Udruženje za čuvanje Arače" gde možete čuti o ovom lokalitetu nešto što sigurno niste znali, a usput se i upoznati sa ciljevima ovog udruženja.

Svakako posetite specijalni rezervat prirode Slano kopovo, dvorac Karačonji u Miloševu i staru brodsku prevodnicu na Tisi kod Novog Bečeja.

Na putu za Kumane svratite do dvorca Sokolac koga je podigao Lazar Dunđerski, a potom i najpoznatiji dvor ovog kraja u Bačkom Gradištu – dvor Gedeona Rohoncija na Bisernom ostrvu za koje se znalo do Berlina i Pariza. Uverićete se zašto, piše Avanturista.co.

Foto:Shutterstock

Na osnovu onoga što su zaključili stručnjaci svojim ispitivanjima, uočili su da su postojale dve građevinske faze i da se pretpostavlja da je Arača sagrađena na nekim starijim temeljima.

U izgradnji su korišćeni tesani kamen, mermer, tesanik i cigla. Utvrdili su da postoje elementi koji sugerišu na mediteranski karakter plana, jer sama građevina ima tri apside, sa masivnim zidovima od crvene cigle, što se i danas može videti.

Takođe, postoje brojne lučne arkade na polustubovima. Crveni mermer krasi ulaz ili portal koji rađen je na dve vode, kao i krug u kojem je bila rozeta, o čemu svedoče ostaci stakla sa vitraža.

U unutrašnjosti su izraženi masivni stubovi od sivog peščara. Kapiteli stubova imaju elemente romaničke biljne dekoracije.

Na jednom od kapitela stubova se nalazi i figura Adama koji bere jabuku. Pod crkve je bio prekriven pločicama od crvenog mermera.

Danas su ostaci nekada moćne građevine prevashodno stanište i utočište mnogim vrstama ptica, a sama građevina je ušuškana u žbunasto rastinje u čijoj blizini se nalaze gomile kamenja koje su nekada bile sastavni deo zidina.

Istorija Arače

Arača se prvi put spominje u XIII veku, a kao godina izgradnje se uzima 1230. Građena je na ostacima crkve iz XI veka. Već 1280. godine biva opljačkana i uništena, da bi bila obnovljena tek 1370. po nalogu kraljice Jelisavete Kotromanić Anžujske.

Tokom te obnove crkvi je dodat gotski toranj sa zvonikom. Godine 1417. kralj Žigmund poklanja despotu Stefanu Lazareviću imanje sa crkvom, a posle je pripala Đurđu Brankoviću.

Sa nadiranjem Turaka piše se i malo tužnija istorija manastira, jer je 1551. godine Turci ruše i od tada pa do danas nije obnavljana.

Postoje i mnoge legende koje prate Araču, a najpoznatija se vezuje za Ričarda Lavlje Srce i Atilu Hunskog.

Foto:Shutterstock

Prvi se ovde, navodno, lečio lekovitim blatom u povratku iz krstaških pohoda, a za drugog se vezuje priča o ogromnom blagu koje je zakopao u koritu Tise.

Pa se smatra da su benegditinski monasi iz tog razloga i došli ovde da zagrade manastir koji nikada u potpunosti nije bio završen.

Uglavnom, važno je napometi da je zemlja Arače bila dom stanovnicima i pre izgradnje manastira još u doba starčevačke kulture, u period 5.500 godina p.n.e. To znači da je taj prostor konstanto bio dom čoveku 7.500 godina.

Saveti za putovanje

Dođite drugom polovinom juna kada ćete imati priliku da uživate u cvetanju Tise – jedinstvenom prirodnom fenomenu kada insekt iz grupe vodenih cvetova, posle tri godine provedene na dnu reke, izleće u dan kako bi u narednih nekoliko sati obavio sve što mu je potrebno u životu.

To je svojevrstan i tragičan ljubavni performans koji zavređuje svaku pažnju.

"Srednovekovni festival Arača" je posebna atrakcija koja se održava 16. i 17. juna svake godine.

Jedinstvena prilika da se preselite u srednji vek i na momenat osetite pravu srednjovekovnu kulturu.

U avgustu, u okviru festivala Velikogospojinskih dana, imate prilike da uživate u četvorodnevnom zagarantovanom provodu za svakog.

Kako stići do Arače

Do atrakcije Arača se najbrže stiže preko Novog Sada za one koji dolaze iz južnijih delova zemlje, a za Vojvođane to svakako nije problem, jer gotovo svaki prevoznik ima liniju do Novog Bečeja.

Najlakše je ići do Bečeja, a potom odatle do Novog Bečeja koji je udaljen samo 10km.

S druge strane, kao što uvek skrećemo pažnju, najbolja je varijanta za ovakve avanture je putovanje automobilom.

Arača se nalazi na 12km od Novog Bečeja i na 8km od Novog Miloševa. Na tom poslednjem kilometru zamolite vozača da vam stane kraj zemljanog puta koji vodi u pravcu Arače.

Proći ćete pored napuštene železničke stanice "Crna Bara".

Dalje vas zemljani put vodi pored malog salaša i nestaje u šumarku, a nakon toga imate nekih 5~6km do odredišta.