Terazijska česma jedan je od najpoznatijih simbola Beograda. Da li znate da je reč o veoma značajnom istorijskom spomeniku koji se prvobitno uopšte nije nalazio tu, a imao je i drugu namenu?
Foto: Shutterstock
Terazijska česma danas se nalazi na istoimenom trgu, ispred hotela Moskva. Manje je poznato da je njena prvobitna namena bila sasvim drugačija, ali i put koji je prešla do današnjeg “konačišta” veoma je dug i uzbudljiv.
– Česma je neka vrsta spomenika. Podigao ju je knez Miloš Obrenović, u čast svog povratka na presto. To se dogodilo 1858. a česma je podignuta 1860. godine – priča Neda Kovačević, književnica i žena koja je popisala sve prestoničke spomenike.
Odatle i urezani inicijali “M. 0. 1860.” na čuvenoj Terazijskoj česmi.
Napravljena je u obliku kamenog stuba, sa vazom na vrhu i rad je vajara Franca Lorana. Česma je visoka 6,35 metara. Oblikovana je u stilu romantizma i jedan je od najznačajnijih i najmonumentalnijih spomenika iz Miloševog perioda u Beogradu.
Kada je prvobitno postavljena, Terazijska oesma se uopšte nije nalazila na platou “ispred Moskve”.
– Pola veka česma je stajala nasred Terazija, na mestu gde je danas kolovozna traka, i malo više ukoso, prema hotelu Balkan – objašnjava Neda Kovačević i dodaje da se česma na ovom mestu nalazila sve do 1911. godine kada je zbog preuređenja Terazija demontirana i preneta u portu Topčiderske crkve.
Tako je Terazijska česma krenula “na izlet” koji je potrajao 64 godine.
Kada su je sledeći put Beograđani videli na Terazijama bila je 1975. godina, a i kralja i monarhiju su odavno zamenili Tito i nova, socijalistička vlast.
Kako su u međuvremenu Terazije dobile potpuno drugačiji izgled, na prvobitnom položaju više nije bilo mesta za ovaj spomenik, pa je on postavljen ispred platoa hotela Moskva gde se i danas nalazi.