Krčedinska ada – netaknuti dragulj Dunava

Zatvaranje granica zbog pandemije korona virusa otvorilo je nove poglede na ono što nas okružuje u našoj Srbiji.

Foto: Shutterstock

Dobar je momenat da otkrijemo lepotu lokaliteta pored kojih u žurbi prolazimo.

Nekima od njih možda fali samo jačeg marketinga koji bi ih vinuo u turističke atrakcije, ali upravo taj „nedostatak“ čini ih posebnim, gotovo tajnovitim.

Jedan od tih skrovitijih dragulja prirode je Krčedinska ada. Ušuškana uz Dunav koji je tu nekako plavlji i pitomiji, praktično na pola puta između Beograda i Novog Sada, a sasvim daleko od urbane vreve, ona je stožer prohujalih vremena. 

Odolevši udaru modernizacije, ova ada važi za jednu od poslednjih oaza netaknute prirode kojom konji slobodno jure. A nije to samo carstvo nesputanih konja… Sa njima u skladu tu živi takozvana vodena živina, te mangulice, magarci i krave, a svoje rogove relaksirano tu šepuri i podolsko stepsko goveče!

Ostrvo je stanište i brojnih retkih vrsta biljaka i značajno je mrestilište riba.

Foto: Shutterstock

„Bare na adi bujaju i bogato su obrasle biljkama od kojih su mnoge značajne i zaštićene vrste kao što su: beli i žuti lokvanj, vodena paprat, orašak, mešinka, iđirot. Na Krčedinskoj adi najveću florističku vrednost predstavlja vegetacija niskih muljevitih obala čiji je najmasovniji predstavnik raznorotka (Marsilea quadrifolia) koja se naročito javlja u bari Zatonji. Prirodne šume vrba i bele topole, ispresecane rukavcima i barama sa muljevitim obalama, predstavljaju stanište za čak 206 vrsta ptica“, kaže dr Oliver Fojkar iz Pokrajinskog zavoda za zaštitu prirode.

Zbog svega toga, Krčedinska ada postala je deo zaštićenog prirodnog dobra Specijalnog rezervata prirode Koviljsko-petrovaradinskog rita 2011. godine. Ovaj prostor je proglašen i međunarodno značajnim područjem za ptice (IBA područje), a 2012. godine uvršten je i na Međunarodnu listu močvarnih vlažnih područja (takozvano Ramsarsko područje).

Foto: Shutterstock

Osim što je zbog svojih ekoloških specifičnosti jedna od najznačajnijih u Podunavlju, ova ada polukružnog oblika sa površinom od skoro 9 km² je i jedna od najvećih. Nalazi se uz levu obalu reke naspram naselja Krčedin. Sa severne strane okružuje je Gardinovački rukavac koji vodi do čitave mreže drugih rukavaca i bara, što prostoru daje dodatnu atraktivnost.

„Specifičnost ovog područja se ogleda u raznovrsnosti izvornih oblika reljefa ritova kao što su: rečne ade, stari vodeni rukavci, meandri, bare, vokovi i obalske grede nastale erozivnim i akumulativnim procesima. Zaštićeno područje obuhvata kompleks ritskih staništa: vlažne livade, močvare obrasle tršćacima i šaševima, otvorena vodena ogledala stalnih bara, šume hrasta lužnjaka i poljskog jasena, bresta, crne i bele topole, bele vrbe. Na Krčedinskoj adi se tradicionalno napasa stoka i usled toga su na njoj otvorena livadska i barska staništa dobro očuvana, čineći je jednom od najprirodnijih ada duž celokupnog toka Dunava“, pojašnjava Fojkar.