SAD imaju Kip slobode, Nemačka Germaniju… koja skulptura predstavlja Srbiju?

Nacionalna alegorija je predstavljanje jedne nacije ili naroda ljudskim ili životinjskim likom. Koja skulptura predstavlja našu zemlju?

Foto: Pixabay

Američki Kip slobode je skulptura koja predstavlja simbol Sjedinjenih Američkih Država i na koju mnogi prvo pomisle kada govore o SAD. Slično je i sa Britanskom “Britanijom”.

Manje je poznato, međutim, da mnoge zemlje širom sveta (pogotovo evropske) imaju slične spomenike, slike ili crteže koji predstavljaju njihove nacije.

Radi se o nacionalnoj alegoriji koja se pojavljuje još u vreme Rimskog carstva (koje su predstavljale boginje Minerva i Atina), a posebno popularna postaje u vreme romantizma. 

Nacionalna alegorija je predstavljanje jedne nacije ili naroda ljudskim ili životinjskim likom. Najčešće je to prikaz žene ili neke osobe važne za istoriju prikazane nacije odnosno naroda.

Nacionalna alegorija je čest motiv u propagandnim crtežima u novinama ili na plakatima koji pozivaju na odbranu države ili slave njenu veličinu, a najbolji primer za to je američki Ujka Sem.

Foto: Pixabay

Žena kao simbol otadžbine

Posebno je zanimljivo da evropske države uglavnom imaju ženu kao svoju nacionalnu pesonifikaciju.

To pokazuje apsolutno besmislene stavove trećeg talasa feminizma (koji je uvek antinacionalan, jer naciju smatraju “produktom patrijarhata”), s obzirom da su nacionalisti širom Evrope za simbol onoga što im ja najviše značilo – države, izabrali upravo ženski lik.

Otadžbina je u ovim slučajevima uglavnom predstavljena kao lepa žena ili devojka okićena nacionalnim simbolima i, često, sa mačem u ruci. Nije retka pojava da se ova žena naziva majkom, pa tako Jermeni imaju “Majku Jermeniju”, Bugari “Majku Bugarsku”, Šveđani “Majku Sveu” itd.

Jedna od najpoznatijih personifikacija jeste Germanija, alegorija Nemačke. Germanija je predstavljena na slikama i spomenicima, sa više simbola koji imaju svoje značenje: polomljeni lanci znače slobodu, orao na grudima – nemačko carstvo i snagu, krunu od hrastovog lišća – junaštvo, mač – moć i spremnost na borbu, maslinove grančice – spremnost na mir, izalzeće sunce – početak nove ere i, naravno, nemačku zastavu.

Dosta ređe nacije su predstavljene u obliku muškog lika, poput američko Ujka Sema i britanskog Džona Bula, koji su posebno korišćeni tokom ratova za povećavanje odziva na mobilizaciju.

Foto: Pixabay

“Velika Srbija”

Mnogima je nažalost nepoznato da i Srbija ima svoju nacionalnu alegoriju koja, iz nekog razloga, nije toliko promovisana. Radi se o skulpturi koja je nazvana "Srbija", rad vajara Đorđa Jovanovića, koja je izrađena još 1901. godine.

Statua, koja se danas nalazi na zgradi Vlade Srbije, predstavlja personifikaciju Srbije, prikazanu u vidu devojke sa vencem na glavi, koja u desnoj ruci drži visoko podignutu baklju, a levom pridržava štit, na kojem je u plitkom reljefu predstavljen srpski grb.

Takođe, u Užicu je 2018. godine otkriven spomenik “Velika Srbija” koji predstavlja nešto izmenjen rad Đorđa Jovanovića. Na užičkom spomeniku je devojka predstavljena sa krunom u ruci, zastavom i dvoglavim orlom pored sebe, a otkrivena je na stogodišnjicu oslobođenja ovog grada i Srbije u Prvom svetskom ratu.