Sremski Karlovci su naselje u Sremu sa oko 9.000 stanovnika. Simbol su Srema i nekako se smatraju sinonimom. To su dva pojma koja nikako ne možete razdvojiti.
Foto: Shutterstock
Najvažniji dani istorije Karlovaca
Istoriju bajkovitog naselja Srema možemo pratiti još od početka XIV veka, jer se naselje po prvi put spominje 1308. godine. Arheolozi su pronašli praistorijsku, antičku i srednjovekovnu keramiku, zbog čega se smatra da su Sremski Karlovci bili naseljeni još u doba praistorije.
Kao i većinu naselja, i ovo naselje su osvojili Turci (XVI vek). Tokom turskog perioda, razvijaju se kao jedno značajno gradsko naselje.
Zbog blizine Dunava, Sremski Karlovci su bili značajno mesto za trgovinu.
Pod vlašću turaka ostaju sve do 1688. godine, nakon izbijanja Velikog Bečkog rata, pri povlačenju pred austrijskom vojskom, Turci su spalili ovo mesto. Rat je okončan upravo u Sremskim Karlovcima potpisivanjem Karlovačkog mira.
Ovaj događaj je naselje uveo u svetsku istoriju! Potpisivanje mira je trajalo 72 dana, a na mestu gde je potpisan mir podignuta je kapela posvećena Svetoj Gospi od mira (XIX vek). Upravo pri potpisivanju karlovačkog mira, prvi put u svetu je za pregovore korišćen okrugli sto.
Značajna je bila 1713. godina, kada je naselje postalo središte Karlovačke mitropolije.
Najbitniji period u istoriji bio je sredinom XVIII veka, dolaskom na položaj mitropolita Pavla Nenadovića. On je oživeo škole koje su bile uništene, podigao crkvu posvećenu Svetom Nikolaju, obnavljao fruškogorske manastire…
Period procvata naselja nije trajao dugo. Već 1788. godine izbija požar i Sremski Karlovci su pretrpeli velika oštećenja. Mnoge zgrade su u požaru bile oštećene. Grad je ubrzo obnovljen zahvaljujući Stefanu Stratimiroviću.
Foto: Shutterstock
U Sremskim Karlovcima svaka građevina ima svoju priču
U centru naselja se nalazi pešačka zona koju okružuje dosta ugostiteljskih objekata, ali i znamenitih zgrada. Prostranim trgom dominira zgrada Bogoslovije Sveti Arsenije Sremac, za koju u Karlovcima ističu da je jedna od najvažnijih obrazovnih ustanova u zemlji.
Prostranim trgom bez saobraćaja dominira zgrada Patrijarškog dvora izgrađena krajem XIX veka. U njoj se nalazi riznica koja svedoči o burnoj istoriji naselja, kao i kapela Svetog Dimitrija.
Odmah do zgrada se nalazi već pomenuta crkva posvećena Svetom Nikolaju. Crkva je izgrađena sredinom XVIII veka i predstavlja najviši domet baroknog slikarstva u Vojvodini. U crkvi se nalazi 11 slika koje su delo Paje Jovanovića. Uz nju rimokatolička crkva Svetog Trojstva koja je izgrađena u drugoj polovini XVIII veka (1768. godine).
U samom centru se nalazi barokna česma Četiri lava izgrađena 1799. godine i za ovu česmu meštani vezuju jednu legendu. Kažu da će se svako, ko popije vodi sa česme, vratiti i živeti u Sremskim Karlovcima. Drugi pak kažu da u fontanu (popot na fontanu Di Trevi) možete ubaciti novčić i zamisliti želju.
Iza česme se nalazi, verovatno, najlepša gimnazija u Srbiji – Karlovačka gimnazija, osnovana 1791. godine (najstarija gimnazija u Srbiji). U gimnaziji je snimljen svima dobro poznat film ,,Lajanje na zvezde“ (eto, možda još jedan predlog kako provesti naredne dane 🙂 znam da ste ga gledali više puta, ali ovaj film ne može dosaditi, zar ne?).
Foto: Shutterstock
Šta videti u okolini?
Sremski Karlovci imaju bogatu okolinu. Kada iz centra grada krenete pored zgrade Gimnazije, prolazite kraj brojnih vinograda, put vas dovodi do Stražilova gde se nalazi spomenik pesniku Branku Radičeviću. Njemu u čast se svake godine održava manifestacija Brankovo kolo.
Budući da se naselje nalazi u podnožju Fruške gore, mnogo izletišta se nalazi u neposrednoj blizini naselja. Iriški venac je jedno od lokaliteta i izletišta gde se možete odmoriti i provesti dan u prirodi.
Fruškogorski manastiri su nešto što obavezno morate posetiti! Ima ih ukupno 17 sačuvanih (prema nekim izborima bilo ih je preko 30 i nastali su uglavnom u periodu između XV i XVIII veka). Najpoznatiji su Krušedol, Velika i Mala Remeta, Novo i Staro Hopovo itd.
Foto: Shutterstock
Zanimljivost vezana za vinogradarstvo
Preci današnjih meštana su odavno savladali poslove vnogradarstva. Dr Stevan Stanković ističe da se, verovatno u manastiru Krušedol, od druge polovine XVIII veka pripremalo vino bermet. Slatko, gusto, crveno, mirišljavo i veoma ukusno.
Pripremalo se za velike praznike i moglo je da se pije uz kolače, torte, posle ručka, ali i kao aperitiv. Na brojnim degustacijama, bermet iz Karlovaca je dobijalo značajna priznanja. Odatle je transportovano u Beč. Ovog vina je bilo i na tržištu Amerike, a verovatno ga je bilo i na brodu Titanik.